Sala ne'ebé mak ita sempre halo hela de'it bainhira jere osan

Sala ne’ebé mak ita sempre halo hela de’it bainhira jere osan

                                                           

Jere osan hanesan parte ida atu kontrola ita nia osan sira, no oinsa mak osan sira ne’e bele aumenta tan iha futuru. Dalabrak ita la identifika didi’ak, maneira balun ne’ebé mak sala bainhira ita utiliza iha jere osan ni’an. Entaun ita presija tebes atu hare no identifika didi’ak kona-ba sala sira ne’e.

1. Ganhu aumenta no lifestlyle mos aumenta

Dalabarak bainhira ita nia ganhu ka osan tama aumenta, ita mos komesa ona aumenta gastus ba ita nia lifestyle. Maske antes ne’e, bainhira ita nia ganhu seidauk aumenta, no ita utiliza montante gastus ba lifestyle ne’e to’o hela ba ita nia nesesidade sira. Maibé tamba de’it ita hakarak aumenta ita nia lifestyle, hodi uza hotu kedas ganhu sira ne’e ba lifestyle no la iha iha planu seluk atu investe osan ne’e ba iha parte produtivu seluk. Tuir lolos se ita nia ganhu aumenta, ita nia gastus ba lifestyle nafatin, atu nune’e osan sira aumenta ne’e ita bele utiliza fali hodi investe, ho nune’e bele kria tan income foun mai ita.

2. Badinas rai osan, maibé la investe

Ita dalabarak badinas de’it atu rai osan no lakoi investe, tamba ita hanoin katak atu jere osan ne’ebé di’ak mak tenki rai osan. Maibé tuir lolos ne’e atu jere osan ne’ebé di’ak mak ita presiza rai no investe, tamba se ita rai de’it osan ne’e aumenta tuir de’it montante ne’ebé mak ita rai, maibé se bainhira ita investe osan ne’e sei bele aumenta liu osan ne’ebé ita rai no kria fali income foun mai ita. Entaun husi ida ne’e ita bele hetan tan income husi parte seluk ne’ebé ita investe ba.

3. Hahu investe , maibé seidauk iha fundu emerjensia

Dalabarak ita ansi atu hahu investe no haluha prepara ita nia fundu emerjensia, tamba fundu emerjensia ne’e hanesan parte ida ne’ebé mak importante tebes ba ita nia moris loron-loron. Ida hanesan fundu ne’ebé mak ita prepara iha utilizasaun ba situasaun urjenti sira ne’ebé mak ita la iha planu ba. Se bainhira ita nia fundu emerjensia la iha mak ita hetan dezastre ka situsaun urjenti ruma ne’ebé ita presiza osan, entaun tenki obriga ita hodi uza fali orsamentu ne’ebé uza ba investimentu ni’an. Ida ne’e halo investimentu ne’ebé mak ita halo sai failla fali. Di’ak liu mak prepara tia fundu emerjensia mak ita hahu investe atu nune’e ita la presiza iha preokupasaun bo’ot entre orsamentu  ba fundu emerjensia no investimentu ni’an.

4. Deve ba sasan konsumitivu sira

Dalabarak ita gosta deve ba osan hodi sosa sasan ne’ebé mak konsumitivu sira, sasan konsumitivu mak hanesan sasan sira ne’e ita sosa mai so utiliza de’it maibé nia la kria income mai ita, ezemplu hanesan televizaun, armariu, nst. Dalabarak ita obriga ita nia an maske kapasidade orsamentu seidauk to’o atu kompras sasan sira ne’e, tamba hare vizinhu sira kompras sira ni’an, entaun ita mos lakoi lakon no hakarak hanesan sira. Ida ne’e ita fo importansia liu gengsi, to’o haluha ita nia kapasidade finanseiru.

Ema balun deve ba loke negosiu ka sosa ekipamentu ne’ebé bele produz fali osan, ida ne’e diak tebes, tamba sira deve ba halo fali osan ne’e produtivu no hatama income ba sira, ho nune’e sira bele uza fali income balun hodi selu deve sira ne’e.

 

Entaun presiza hare didi’ak kona-ba oinsa mak bele jere osan ho los no bele tulun ita atu atinje independente finanseiru iha futuru. Tamba independente finanseiru ne’e importante tebes ba ita nia moris no atu atinje mak ita presiza hatene didi’ak kona-ba lala’ok jere osan ni’an ho los.